Мәктәптәр уҡыусыларға белем генә түгел, тәрбиә лә биреүҙә ярышырға йөкләмә алды, Аша, уҡы, үҫ, тип балаларға бөтә шарттар тыуҙырҙы. Аҙнаның биш көнөн дәрестәргә арнап, ҡалған икеһен ялға бағышланы. Белем биреү тармағындағы яңылыҡтар былар менән генә сикләнмәне...
Урта мәктәптәр уртаса түгел, ә юғары сифатлы белем яҡлы. Милли проект мәғарифты донъяла иң яҡшы белем биреүсе ун дәүләт исемлегендә теркәлергә һәм социаль яуаплы күркәм шәхес тәрбиәләргә саҡыра. Башҡортостанда был йөкләмә уҡытыусы иңендә генә түгел. Уртаҡ маҡсат йәмғиәт, ғаилә, мәктәп хатта һөнәри даирәне берләштерҙе. Радий Хәбиров республикала инновация программаларына старт бирҙе. Үҙгәрештәр “Взлетай”, “Ҡанатлан” форумынан башланды.
Биш көнлөк эш аҙнаһы, тәрбиәүи шәмбеләр, туған һәм сит телдәрҙе берҙәй ҡыҙыҡһыныу менән өйрәнеүҙәр, “аша, уҡы, үҫ” бренды. 2019 йылда алынған йөкләмәләрҙең күбеһе – яңы уҡыу йылынан ғәмәлдә. “Осош” уңышлы.
(за кадром) Полилингваль гимназия. Был сағыу яңғырашлы һүҙбәйләнеш түгел, ә заманса мәктәп, яңыса белем биреү йорто. Дәрестәр бында бер нисә телдә алып барыла. Уҡыусылар һәм уҡытыусылар башҡорт, рус, инглиз, француз, испан, ҡытай телдәрендә һөйләшергә өйрәнә. Уҡыу бер сменала, төштән һуң тел түңәрәктәре, спорт һәм бейеү секциялары, художество һәм фән клубтары эшләй. Быларҙың барыһы ла биш көн эсендә.
Заманса кабинеттар, ял майҙансыҡтары, ашхана, медицина нөктәһе, стоматолог бүлмәһе. Республика мәктәптәренең һәр ҡайһыһы матди-техник базаһын нығытып, электрон-техник ҡоролмаларын заман талаптарына яраҡлаштыра.
Дәфтәр менән ҡәләм, таҡта менән аҡбур яйлап тарихҡа күсә. Тәжрибәләр өсөн махсус ҡоролма-йыһаздар тураһында һүҙ ҙә юҡ. Һынау дәрестәре хәҙер виртуаль ысынбарлыҡта үтә. Лаборатория цифралы, уҡытыусы тейешле күрһәткестәрҙе интерактив таҡтала теркәй, уҡыусылар иҫәпләүҙәрҙе планшетта башҡара.
Мәктәптәр төҙөлөшө буйынса Башҡортостан Волга буйы Федераль округында 1-се урынға сыҡты. Быйыл 21 яңы мәктәп һәм 21 балалар баҡсаһы асылды. 133 ауыл мәктәбендә үҫеш нөктәләре “Заманса мәктәп” менән “Һәр бала ҡаҙанышы” федераль проекттарын ғәмәлгә ашыра башланы. Йәш ауыл уҡытыусыһына айырым иғтибар. Быйыл ауыл мәктәбендә эшләгән йәш педагогтарҙың тәүге бер йөҙөнә 600 мең һумлыҡ гранттар тапшырылды. Киләсәктә уларҙың күләмен йәнә арттырыу көтөлә.
Белем биреүҙе цифралаштырыу дауам итә. 2022 йылға тиклем был маҡсатҡа 2 миллиард һум аҡса бүленгән. Радий Хәбиров “Мәғариф” милли проектын белем биреү тармағы өсөн үҫеш этәргесе, тип баһалай. Ауыл ерендә лә белем биреү шарттары ҡаланыҡына яҡынлаша. Берҙәм туҡланыу тәртибе, заманса йыһаздар, Интернет тиҙлеге. “Мәғариф” милли проектының төп маҡсаты — заманса хәүефһеҙ цифралаштырылған белем биреү мөхитен булдырыу. Уҡыуҙың һәр төрө һәм кимәлендә юғары сифаттарға өлгәшер өсөн. Сифат иһә балаларҙың именлегенән, йәғни, ғәмәлдәге һәм виртуаль ысынбарлыҡтағы хәүефһеҙ мөхиттән башлап, педагогтарҙың һөнәри камиллығына тиклем уҡыу өсөн уңайлы шарттарға нигеҙләнә. “Осош” программаһы мәктәптәргә конкуренция өҫтөнлөктәрен бирә.
2019 йылда балалар баҡсаларына ясли төркөмдәрен ҡайтарыу башланды. Белем алыуҙың мәктәпкәсә баҫҡысына йәш ярымлыҡтар баҫты. Белем биреү йорттары мөмкинлеге сикле уҡыусыларға ла башҡалар менән тигеҙ мөмкинлектәр тәҡдим итә. Һәләтле балаларға иһә һәләт камиллаштырыр өҫтәмә шарттар бар. Мәктәптәрҙә кесе йәштән һөнәри йүнәлеш биреү хуплана. Һөнәри белем биреү йорттарында буласаҡ белгестәр халыҡ-ара конкурстарҙа әүҙем ҡатнаша. Ворлдскилс милли чемпионатында Башҡортостан вәкилдәре быйыл миҙалдар рейтингы буйынса Рәсәйҙә етенсе урынға сыҡты. Республика мәғарифы ҡаҙаныштары быйыл Рәсәйҙең 18 төбәгенән килгән 198 ойошма өсөн күргәҙмә-салонына әүерелде. Эксперт, спикер, модераторҙар – Рәсәйҙең федераль һәм төбәк алдынғы уҡыу йорттары профессорҙары нәҡ Өфөлә үҙҙәренең автор методикаларын тәҡдим итте, психолог, социолог, сәйәсмән һәм эшҡыуар тәжрибәһен уртаҡлашты. Мәғариф халыҡ-ара салонында белем биреү өлкәһе вәкилдәре ил күләмендә тығыҙ хеҙмәттәшлек килешеүҙәрен ҡорҙо.
Башҡортостан мәғарифы заманса белем биреүҙең берҙәм талаптарына ынтылып глобализацияның кире күренешенә лә юл ҡуймай. Быны быйыл үткән башҡорт теле уҡытыусыларының беренсе съезы дәлилләне. Мәртәбәле йыйында Республика башлығы туған телендә милли һөйләште модалы итергә, башҡорт телен ҡыҙыҡһынып өйрәнергә өндәне. Бының өсөн ватандаштарҙы бергә булырға, башҡортса бер генә һүҙ белгән кешене лә үҙ итергә саҡырҙы.
